حتما تا به حال بی حسی پا را تجربه کرده اید. بی حسی در پاهایتان ممکن است موقتی یا می‌تواند نتیجه یک بیماری مزمن مانند دیابت باشد و بارها و بارها آن را تجربه کنید. این بی حسی می‌تواند به مرور زمان پیشرفت کند و نشان دهنده مشکل و یا بیماری در بدنتان باشد. ممکن است به تدریج شروع به از دست دادن حس در پایتان کنید که با گذشت زمان بیشتر و بیشتر میشود.
علائم بی حسی پا چیست؟
اصلی ترین علامت بی حسی پا که همه ما تجربه می‌کنیم ،از دست دادن حس در پا است. که از دست دادن حس لامسه و حفظ تعادل شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ چرا که بعد از بی حس شدن نمی‌توانید پاهایتان را به درستی بر روی زمین بگذارید و راه بروید.
البته ممکن است در حین بی حس شدن پاهایتان برخی از احساسات غیر طبیعی دیگری را هم تجربه کنید. این احساسات شامل:
- احساس خراشیده شدن پوست؛
- احساس سوزن سوزن شدن پاها؛
- مور مور شدن پا؛
- احساس ضعف در پا یا انگشتان.
این علائم می‌تواند به پزشک شما کمک کرده تا تشخیص دهد که چه چیزی باعث بی حسی در پای شما شده است و درمان مناسب آن را پیدا کند.
چه عواملی باعث بی حسی در پا میشود؟
بدن شما دارای شبکه پیچیده‌‌‌ای از اعصاب است که از نوک انگشتان پایتان به مغز شما پیام میفرستد و دوباره پیام را از مغز به انگشتانتان برمی‌گرداند. ممکن است یکی از دلایل بی حسی در پاهایتان آسیب، انسداد، عفونتیا جمع شدگی اعصابباشد!
دلایلی که می‌تواند باعث بی حسی در پا شود عبارتند از :
- بیماری ام اس
- الکلیسم(الکلیسم عبارت است از وابستگی جسمانی و روانی به الکل)
- بیماری« شارکو ماری توث»(نوعی ناهنجاری عصبی و بیماری ارثی می‌باشد که باعث فلج عضلات و ساق پا و تغییر شکل آنها میشود. .در هر دو هزار و پانصد نفر یک نفر دچار آن میشود)
- دیابت و نوروپاتی دیابتی(در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد)
- سرمازدگی
- سندرم گیلن باره(نوعی نوروپاتی محیطی است که بر اثر حمله سیستم دفاعی بدن به اعصاب محیطی وارد میشود)
- فتق دیسک(عارضه‌ای است که به علت ضربه یا بلندکردن جسم سنگین یا گاهی خود به خود در ستون فقرات اتفاق می‌افتد)
- بیماری لایم(نوعی عفونتی که از طریق نیش یک کنه و یک نوع باکتری در بدن ایجاد میشود )
- نوروم مورتون(افزایش ضخامت بافت عصبی در کف پا و بین استخوان‌های ۳ و ۴ پا است)
- مولتیپل اسکلروزیس( MS، نوعی بیماری پیشرونده و تحلیل برنده غلاف میلین سلول‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی است)
- بیماری شریان محیطی(باریک شدن شریان‌های بیرون از قلب به علت تجمع رسوبات است)
- بیماری عروق محیطی(به بیماری رگهای خونی خارج از قلب و مغز گفته میشود که باعث تنگ شدن رگهایی میشود که به پاها، دستها، معده و کلیه‌ها خون‌رسانی می‌کنند)
- سیاتیک(به مجموعه علائمی‌گفته میشود که در اثر تحت فشار قرار گرفتن یا تحریک عصب سیاتیک ایجاد میشود)
- زونا(یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) است)
- اثرات جانبی داروهای شیمی‌درمانی
- آسیب نخاعی
- واسکولیت یا التهاب رگهای خونی(به مجموعه‌‌‌ای از بیماریهای التهابی رگهای خونی (سرخرگ‌ها، سیاهرگ‌ها و مویرگ‌ها) گفته میشود)
بی حسی و گرفتگی پا به این دلیل اتفاق می‌افتد که اعصاب پا در هنگام نشستن جمع و فشرده می‌شوند. وقتی می‌ایستید و جریان خون به پاهایتان باز می‌گردد، تازه این بی حسی را احساس می‌کنید. تا زمانی که خون به طور کامل به پاهایتان برنگشته هم چنان احساس سوزن سوزن شدن خواهید داشت.
چه موقع پس از مشاهده بی حسی در پاهایم به دنبال درمان پزشکی بروم؟
اگر بی حسی در پاهایتان به طور ناگهانی و بی دلیل اتفاق بیفتد و با علائم دیگر مانند مشکل در نفس کشیدن همراه باشد ، باید نگران سلامتی خود باشید. اگر در کنار بی حسی در پایتان علائم زیر را تجربه کردید، بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- احساس گیجی؛
- مشکل در تکلم؛
- سرگیجه؛
- نداشتن کنترل بر روی مثانه یا روده؛
- بی حسی که طی چند دقیقه یا چند ساعت دوباره شروع میشود؛
- بی حسی که بخش‌های مختلف بدن را در بر می‌گیرد؛
- بی حسی که بعد از آسیب دیدگی در سر ایجاد میشود؛
- سردرد شدید؛
- تنفس سخت .
البته این علائم همراه با بی حسی در پاها همیشه هم خطرناک نیست اما می‌تواند نشان دهنده بیماریهای زیر هم باشند:
- حمله صرع؛
- سکته مغزی ؛
- حمله ایسکمی‌گذرا (با نام TIA یا ” سکته مغزی خفیف ” شناخته میشود)
اگر بی حسی در پایتان باعث میشود که به طور مکرر زمین بخورید بهتر است برای انجام معاینات به پزشک مراجعه کنید. اگر به مرور زمان بی حسی در پایتان بیشتر میشود، نباید وقت را تلف کنید. می‌توانید در این مواقع به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
علاوه بر این موارد اگه مبتلا به دیابت هستید و دائما در پاهایتان احساس بی حسی می‌کنید باید درباره آن با پزشکتان صحبت کنید. دیابت یکی از دلایل شایع بی حسی پا است؛ زیرا تغییرات متابولیک در بدن می‌تواند باعث آسیب عصبی شود و این آسیب اعصاب پایتان را مختل می‌کند.
بی حسی در پا چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص بی حسی پا کاملا بستگی به شدت علائم آن دارد. اگر بدنتان علائمی‌مانند سکته مغزی را از خود نشان می‌دهد ،پزشکتان ممکن است اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) را تجویز کند. این اسکن به پزشک اجازه می‌دهد وضعیت کامل مغز شما را مشاهده کرده و انسداد یا خونریزی که می‌تواند باعث بروز علائم شود را تشخیص دهد و زودتر برای درمان اقدام کند.
در طول درمان پزشک در مورد سابقه پزشکی تان و علائمی‌که تجربه کرده اید توضیحاتی از شما می‌پرسد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه مدت طول می‌کشد تا بی حسی در پاهایتان تمام شود؟
- علائم دیگری که همزمان با بی حسی پاها تجربه می‌کنید چیست؟
- اولین باری که متوجه بی حسی در پای خود شدید کی بوده است؟
- بی حسی چه زمان و با انجام چه کارهایی بدتر میشود؟
- انجام چه کارهایی باعث میشود بی حسی پایتان بهتر شود؟
بعد از اینکه سابقه پزشکی تان را گفتید، به احتمال زیاد پزشک از شما می‌پرسد که این بی حسی فقط در یکی از پاها و یا در هر دو پایتان است؟ برای بررسی محدوده این بی حسی ممکن است برخی از آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
- الکترومیوگرافی (میزان واکنش عضلات به تحریک الکتریکی را اندازه گیری می‌کند)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) (برای مشاهده ناهنجاری در ستون فقرات، نخاع یا هر دو)
- بررسی هدایت اعصاب (چگونگی عملکرد جریان‌های الکتریکی در اعصاب را اندازه گیری می‌کند).
بی حسی در پا چگونه درمان میشود؟
همان طور که قبلا گفتیم بی حسی باعث میشود ،نتوانید تعادل خود را به خوبی حفظ کنید و امکان زمین خوردن و افتادن شما وجود دارد. اگر دائما به دلایل پزشکی بی حسی در پاهایتان را تجربه می‌کنید بهتر است با یک فیزیوتراپیست برای داشتن برنامه ورزشی برای بالا بردن حفظ تعادل مشورت کنید.
از راه‌های کاهش بی حسی پا میتوان به : استراحت کردن، ماساژ پای بی حس، حمام پا، کاهش استرس و اضطراب، کاهش مصرف الکل و کافئین، پوشیدن کفش راحتی، ورزش، رژیم غذایی مناسب و کم کلسترولاشاره کرد که حمام پا و ماساژ درمانی بهترین گزینه‌ها هستند .
برای بهبود جریان خون در اعصاب آسیب دیده می‌توانید از حرکات و تمریناتی استفاده کنید که باعث بی حسی پا نمی‌شوند.
درمان بی حسی پا خیلی مهم است. بی حسی مداوم علاوه بر اینکه خطر زمین خوردن را در پی دارد، باعث میشود در صورت زخمی‌شدن پایتان آن را احساس نکنید و در نتیجه ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا متوجه زخم عمیقی روی پایتان شوید و دیرتر آن را درمان کنید. از طرف دیگر در صورت کاهش گردش خون در پا ممکن است، بهبودی زخم شما نسبت به گذشته ، دیرتر اتفاق بیفتد.
با درمان علتی که باعث بی حسی در پاهایتان میشود به تدریج علائم دیگری که همراه با آن بودند، از بین می‌رود.
اگر دائما بی حسی مزمن در پای خود را تجربه می‌کنید لازم است حداقل سالی یکبار به متخصص قلب مراجعه کنید.
چند نکته برای یادآوری:
- پاها را به طور مرتب بررسی کنید تا در صورت بریدگی و یا زخم زودتر آن را درمان کنید
- آینه‌‌‌ای را روی زمین بگذارید و کف پاهایتان را با دقت بررسی کنید.
- از کفش‌های مناسبی استفاده کنید که از پای شما محافظت کرده و خطر زخمی‌شدن آن را کمتر می‌کنند.
منبع: مجله پزشکی دکتر چک